Ο Richard P. Feynman, το CERN και μια παρτίδα σκάκι...

Αρχές Σεπτέμβρη και λίγο μετά την μεγάλη επιστροφή από τις όποιες διακοπές μας διαβάσαμε και ακούσαμε για το πολυ-αναμενόμενο, πολυ-συζητημένο, πολυδιαφημισμένο πολύ -πείραμα στον επιταχυντή LHC (Large Hardon Collider) του CERN. Κάποιοι υποστήριξαν ότι πλησιάζει το τέλος του κόσμου, άλλοι ότι δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας και ότι όλα είναι ελεγχόμενα. Πόσες και πόσες συζητήσεις δεν έγιναν σε τηλεοπτικές, ραδιοφωνικές εκπομπές για την θεολογική πλευρά του θέματος. Πόσο θα επηρεάσει το πείραμα και τα αποτελέσματά του τις όποιες θρησκευτικές αντιλήψεις μας για την γέννηση του σύμπαντος. Πόσοι και πόσοι σχετικοί και άσχετοι δεν παρέλασαν από κανάλια και σταθμούς αναλύοντας (σε βάθος πάντα) το πείραμα και τις θεωρίες δημιουργίας του σύμπαντος. Πόση μελάνι δεν αναλώθηκε σε άρθρα εφημερίδων. Ξαφνικά όλοι μας γίναμε πυρηνικοί φυσικοί και με ύφος αναλύαμε τα υπέρ και τα κατά του όλου εγχειρήματος. Πόσοι δεν ένιωσαν (τι να πεις???) «περήφανοι» όταν έσκασε η είδηση ότι Έλληνες χάκερ "έσπασαν" τα συστήματα ασφαλείας στο δίκτυο υπολογιστών του CERN. Τι για μαύρες τρύπες που θα καταπιούν το σύμπαν, τι για την ανακάλυψη της γενεσιουργικής ουσίας του σύμπαντος, του σωματιδίου του θεού ακούσσαμε, και τι να πρώτοθυμηθούμε. Πόσα και πόσα σχόλια δεν αναρτήθηκαν σε εκατομμύρια blogs ανα τον κόσμο. Ανάμεσα στις ενδιαφέρουσες αναρτήσεις στα Ελληνικά blogs που εμείς συγκρατήσαμε είναι και της φίλης ange-ta. Διαβάστε την και συνεχίζουμε. Η αλήθεια φυσικά είναι ότι έγιναν και σοβαρές προσπάθειες ανάλυσης του θέματος από γνώστες του θέματος και όχι από «επιστήμονες» που αγνοούν την βασική φυσική. Και μια ωραία πρωία τελικά το πείραμα λόγω τεχνικών προβλημάτων αναβλήθηκε για τις αρχές της ερχόμενης άνοιξης.

Αυτό που εμάς έρχεται στο μυαλό κάθε φορά που ακούμε ή διαβάζουμε αναλύσεις για την προέλευση του σύμπαντος και τους νόμους διέπουν την όποια δραστηριότητα σε αυτό είναι ένα καταπληκτικό κατά την άποψή μας κομμάτι από τις περίφημες διαλέξεις του Richard Feynman. Είναι από την σειρά με τις διαλέξεις του κατά την περίοδο 1961-1964 στο Calech και συγκεκριμένα από το βιβλίο «Έξι εύκολα κομμάτια». Είναι η δεύτερη διάλεξη του μεγάλου δασκάλου με θέμα την βασική φυσική. Απολαύστε το απόσπασμα και θαυμάστε τον τρόπο διδασκαλίας του Feynman και σας παρακαλούμε μην συγκρίνεται με τους αντίστοιχους τρόπους των δικών σας δασκάλων και καθηγητών!!!

«....Τι ακριβώς εννοούμε όταν λέμε ότι “κατανοούμε” κάτι; Μπορούμε να φανταστούμε πως τούτη η περίπλοκη διάταξη κινούμενων πραγμάτων που συνθέτουν ότι ονομάζουμε “κόσμο” μοιάζει με μια μεγάλη παρτίδα σκάκι μεταξύ των θεών, και πως εμείς είμαστε οι θεατές του παιχνιδιού. Δεν γνωρίζουμε τους κανόνες του παιχνιδιού, το μόνο που μας επιτρέπεται είναι να το παρακολουθούμε. Φυσικά, αν το παρατηρούμε για αρκετό καιρό, ίσως τελικά να ανακαλύψουμε ορισμένους από τους κανόνες του. Οι κανόνες του παιχνιδιού είναι αυτό που εννοούμε βασική φυσική. Ωστόσο, ακόμη και αν γνωρίζουμε όλους τους κανόνες, ίσως να μην ήμασταν σε θέση να κατανοήσουμε για ποιό λόγο εκτελείται ένα άνοιγμα., μια συγκεκριμένη κίνηση, απλώς και μόνο επειδή κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικό πολύπλοκο και η νόησή μας περιορισμένη. Αν παίζετε σκάκι, θα γνωρίζετε ότι, παρόλο που είναι εύκολο να μάθεις όλους τους κανόνες, συχνά είναι πολύ δύσκολο να επιλέξεις τη σωστή κίνηση ή να καταλάβεις γιατί ένας παίκτης κινήθηκε με έναν συγκεκριμένο τρόπο . Έτσι συμβαίνει και στη φύση, αν και σε μεγαλύτερο βαθμό’ ωστόσο είναι πιθανό να μπορέσουμε τουλάχιστον να ανακαλύψουμε όλους τους κανόνες. (Κάπου κάπου γίνεται κάποια κίνηση -ας πούμε ένα ροκέ- την οποία εξακολουθούμε να μην καταλαβαίνουμε.) Και πέρα από το γεγονός ότι δεν γνωρίζουμε ακόμη όλους τους κανόνες, οι εξηγήσεις που ουσιαστικά μπορούμε να δώσουμε μέσω των κανόνων είναι πολύ περιορισμένες’ όλες σχεδόν οι καταστάσεις εμφανίζονται τόσο πολύπλοκες που δεν μπορούμε να παρακολουθήσουμε τη ροή του παιχνιδιού μέσω των κανόνων- πόσο μάλλον να διακρίνουμε τι πρόκειται να συμβεί στη συνέχεια. Επομένως, πρέπει να περιοριστούμε στα πιο βασικά ερωτήματα που αφορούν τους κανόνες του παιχνιδιού. Αν γνωρίζουμε τους κανόνες, θεωρούμε ότι «κατανοούμε» τον κόσμο...»

Η διαλεξη συνεχίζει με εκπληκτικής "ομορφιάς" παραδείγματα για τους τρόπους που μπορούμε να κρίνουμε αν οι κανόνες που εικάζουμε είναι όντως σωστοί. Σε μια επόμενη ανάρτηση ίσως δούμε ακόμα ένα απόσπασμα της εν λόγο διάλεξης. Καλό σας βράδυ.

περισσότερες πληροφορίες και πηγές για το CERN

http://el.wikipedia.org/wiki/CERN
http://www.enet.gr/online/online_text/c=112,id=34769560
http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathciv_1_08/09/2008_247352

http://www.e-tipos.com/newsitem?id=50889
http://www.skai.gr/master_story.php?id=93653